Ang Tarugo Ni Berto I

Isang malayong baryo ang Sitio Mabungga sa probinsya na nasa silangan ng ating bansa. Nabibilang ang lugar sa isa sa mga pinakamahirap sa buong bayan. Nasa gilid ito ng bundok, malayo sa kabayanan, walang supply ng kuryente at salat sa modernisasyon ng makabagong panahon. Walang paaralan, walang health center at tanging pagtatanim lamang ang ikinabubuhay ng mga mamamayan pati na ang pag-aalaga ng mga hayop. Lumalaki ang mga bata hanggang sa tumanda na mangmang. Namamatay sila na hindi man lamang nakakakita ng doktor. Ito ay isang katotohanan na nangyayari pa din magpahanggang sa ngayon. Bakit? Bobo kasi ang mga ibinoboto mong politiko. Huwag kang magtaka, may kasabihan tayo, kung bobo ang ibinoto, mas bobo ang bumoto.

Ikalawang araw pa lamang nina Dra.Sheryl Pabor at ang mga health volunteer na kasama niya sa Sitio Mabunga para sa medical mission na sponsored ng isang politiko. Nagmimigay ang grupo ng mga libreng gamot at grocery package na may mukha at pangalan ng kandidato na nais makakuha ng ika-anim na termino. Tuwang-tuwa ang mga taga-sitio na puro pasasalamat at buong pagtanaw ng utang na loob sa serbisyo na hatid sa kanila ng kanilang pinuno, kahit pa sa pondo din naman ng bayan nagmula ang ipinamimigay sa kanila.

Sa isang tent nakatigil ang grupo para na din sa free medical checkup at consultation sa espesyalista. Bukod sa mahusay na propesyonal at mabait ay sadyang napakaganda ni Doktora Pabor, o Doc Sheryl. Kahit pa nasa edad 41 na ang ginang ay panalo pa din ang kanyang kagandahan. Ang kanyang asawa ay pinsan ng dinadala nilang kandidato. Samantala, si Doc Sheryl naman ay tsinay na lumaki sa Binondo. Xinhua ang kanyang apelyido noong dalaga pa. Tatlo na ang anak ng doktora pero hindi mo mahahalata sa kanyang pisikal na katangian ang makailang ulit na pagdadalang tao. Palibhasa kasi ay may kaya din naman ito kaya hindi nakakapagtaka. Ang maputi at makinis niyang balat, ang kanyang tindig na parang dalaga, malapad ang balakang pero walang tiyan. Maamo ang kanyang mukha sa tsinitang mga mata. Manipis ang mga makipot na mga labi at ang mga ngipin na pantay-pantay na halos kasing puti ng mamahaling ivory.

Parang isang diwata na naki-halubilo sa mga mortal ang doktora.

Nagbubukas ang tent clinic sa ganap na alas-otso ng umaga na tumatagal hangga't may dumarating pa na pasyente sa hapon. Dahil minsan lang mabisita ng manggagamot ang lugar, maging ang mga tiga karatig na sito na nasa gilid din ng bundok ay dumadayo sa Mabungga para makatanggap ng atensyong medikal at lalo na ay ang makatikim ng ipinapamigay na grocery items.

Isang hapon na biglang lumakas ang ulan, hindi kaagad nakabalik ang mga health volunteer na tumawid sa kabilang gilid ng bundok para mamigay ng mga gamot. Naiwan si Doc Sheryl sa kanyang klinika dahil sa sinusuri niyang buntis na ginang. Ang ilan sa mga gustong magpa-checkup sa doktora ay napilitan din na umuwi na sa kani-kanilang mga tahanan dahil sa sama ng panahon. Nakauwi din ang buntis na pasyente bago paman bumuhos ang ulan. Ililigpit na sana ng doktora ang kanyang mga gamit sa mesa ng biglang mula sa labas ng tent ay sumulpot ang isang binata na sunog sa araw ang balat. May bitbit siyang bayong ng mga gulay na katulad niya ay nabasa na din ng ulan.

"Magandang hapon po Ma'am.." bati ng tiga-sitio. Kaagad naman na pinapasok ng doktora sa loob ng tent ang binata. Sa kabutihang loob ng doktor ay inabutan niya ng tuwalya ang binata para tuyuin ang sarili.

"Para po sa inyo ang gulay na ito sa bayong Ma'am.." nilalamig na sabi ng binata. Tinanggap naman ni Doc Sheryl ang simpleng regalo na handog sa kanya ng dumating. Naupo sila sa munting espasyo kung saan isinasagawa ng libreang gamutan.

"Naku iho..sana hindi ka na nag-abala pa, napakasama ng panahon..pero salamat ha..teka, na-checkup na ba kita? naging pasyente na ba kita?" tanong ng babaeng doktor.

Umiling lang ang binata. Sa palagay ni Sheryl ay nasa edad 18 anyos lang ang kausap, halata sa pangangatawan ng binata ang pagta-trabaho sa bukid dahil sa katawan na batak sa mabibigat na trabaho.Tumungo ang binata matapos na sagutin ang tanong ng doktor. Medyo nahihiya ang binata na tumingin sa mga mata ng kaharap.

"May problema ba iho? Ano nga palang pangalan mo?" ngumiti si Sherylat kinuha sa drawer ng mesa ang kanyang stethoscope. Tatayo na ang doktora para suriin ang binata gamit ang aparato pero saktong bumulong ang lalaki.

"Ako po si Berto..at hindi pa ho kasi ako tuli.." nahihiyang sabi ng pasyente.

Nagulat si Sheryl pero hindi niya ipinahalata sa kausap ang reaksyon. Kailangan niyang manatili na isang propesyonal kahit pa nakakapagtaka na sa laki at edad na ng binata ay hindi pa ito natutuli.

"Ahh..ganon ba Berto? Berto nga ang pangalan mo ano? Naku..iho,normal lang yan, may mga ganyan din akong pasyente sa Maynila na hindi pa..ano..hindi pa katulad mo na tuli na.." muling naupo si Sheryl para makausap ng maayos ang kanyang pasyente. Si Berto naman ay nanatiling nakatungo habang nakupo na nahihiya sa sinabi.

"Eh iho, ano bang dahilan at hindi ka kaagad nakapagpa-tuli? Puwede ko bang malaman? Huwag kang mahiya, nandito ako para tulungan ka.." kinalma ng doktora si Berto.

"May nagtutuli naman po sa labaha dito sa amin, kaso po Doktora ay natatakot po ako na tuksuhin ng mga kaibigan ko..dahil po kasi ano.." hindi napigilan ni Berto ang maiyak habang nagkukwento sa doktora.

"Ano Berto? Sige lang,sabihin mo..wag kang mahiya iho..may anak din ako na halos kasing edad mo..sige lang wag kang mahiya iho.." kumuha ng tissue si Sheryl para ibigay sa binata.

"Kasi ho doktora, na-nuno po kasi ako noong bata pa ako..umihi po kasi ako sa punso dati..at 'yon po..doktora hiyang-hiya na po talaga ako kasi tinutukso ako madalas na Bertong supot..huhuhuhu.." suminga at ipianmunas ni Berto ang tissue na bigay sa kanya ni Sheryl.

"Teka,na-nuno ka kamo? Oh..anong kaugnayan ng pagka-nuno mo sa hindi mo pagpapatuli iho? Ano bang nangyari?" kahit hindi naniniwala sa mga nuno si Sheryl bilang isang propesyonal ay tinaggap niya ang pagkukwento ng binata para malaman ang punot-dulo ng problema na inilalapit sa kanya.

"Eh doktora..huhuhu..kasi po..kagaya po ni Aleng Cora na naging pasyente na po ninyo.." patuloy sa pag-iyak si Berto habang nagsasalita. Naalala naman ni Sheryl ang sinasabing pasyente ng binata. Si Aleng Cora ay ang biyuda na may sakit na goiter, na ang panlalaki ng bukol sa leeg ay isinisisi sa kanyang di umano ay pagdura sa bahay ng nuno sa punso.

"Ay..oo,si Aleng Cora,yung lumaki ang leeg? Ohh..tapos ikaw..umihi ka kamo sa punso kaya lumaki din ang..." natigilan si Sheryl at sa puntong iyon ay napaisip. Ibig sabihin ay may lumaki sa pasyente. Hindi na din niya itinuloy ang sana ay itatanong.

"Oh sige ganito na lang Berto ha, check natin ang ari mo.." tumindig si Sheryl para kuhanin ang box ng disposal hand gloves. Umiyak naman lalo ang pasyente na para bang naaawa sa kanyang sarili. Hinila ni Sheryl ang kurtina para takluban ang bahagi ng klinika kung saan susuriin si Berto.

"Pero Ma'am sana po sa pagitan na lang po natin ito..wala na po sanang ibang makakaalam nito..hiyang-hiya po kasi ako sa sarili ko Ma'am.." sumisinghot-singhot na pakikiusap ng pasyente. nugumit lang si Sheryl sabay sabi ng oo at pinahiga na si Berto sa kama para ma-checkup ang idinadaing nito.

Ibinaba ni Berto ang basang suot na short kasunod ng basa din niyang brief. Lumantad sa mga mata ni Sheryl ang isang kagulat-gulat na kondisyon, na sa ilang taon niya sa serbisyo bilang isang doktor ay ngayon lamang niya nakaharap. Napataas ang kilay ng ginang na doktora sa laki ng kargada ng pasyente. Hindi ito abnormal sa tingin niya kundi sadya lamang talagang malaki.

Supot pa si Berto pero nagmumura sa laki ang kanyang tarugo kahit hindi pa matigas. Parang isang lantang talong na nakabagsak sa pagitan g mga hita ni Berto ang ari. Maitim at maugat pero may balat sa dulo. Malago ang bulbol ng binata at may mga bayag na parang bunga santol.

Napalunok ng laway si Sheryl bago magsalita. May gumuhit na pawis sa kanyang noo. Pakiramdam niya ay biglang uminit sa loob ng tent clinic kahit pa malamig dahil sa lakas ng ulan mula sa labas. Hindi kaagad maisip ni Sheryl ang itatanong o sasabihin sa pasyente dahil siya man ay nagulat din. Bihira sa mga pinoy ang may mala-mola na kargada maliban na lang kung may lahing banyaga sa pamilya.

"Na-nuno ka kamo iho? kaya lumaki yan ng ganyan..?" muling napalunok laway ang babae. Kumpara mo naman sa mister niya na naka-birhen sa doktora at tanging lalaki na nakagalaw sa kanya ay jumbo talaga as in jumbo ang laman na nasa harap niya ngayon.

"Opo..doktora..nanguha po kami ni tatay noon ng saging sa gubat at ako po ay napaihi kaya naman di ko na namalayan na punso pala ang aking naihian..sabi po ng namatay na albularyo dito sa amin ay sumpa daw po ito ng nuno.." kahit na nakahiga na sa kama ay naiiyak pa din ang pasyente.

"Ahh Berto..maliban sa tatay mo at doon sa albularyo..sino pa ang nakakaalam na naging ganyang ang ari mo?" pinaypayan ni Sheryl ng isang kamay ang mukha at leeg dahil sa pamamawis.

"Wala po doktora..wala po..kaya nga po hindi pa ako tuli,nahihiya po ako natuksuhin ng iba.." paliwanag muli ng iyakin. Ang kausap naman na doktora ay napailing maging sa laki ng mga bayag ng kanyang pasyente.

"Baka po hindi na po ako magka-anak doktora..huhuhu.." iyak pa ni Berto. Hinaplos naman ng doktora ang buhok ng kanyang pasyente para kalmahin.

"Magkaka-anak ka pa Berto..malaki lang talaga ang ano mo..itong ari mo..pero magkaka-anak ka pa.." napahinga ng malalim si Sheryl habang napapangiti na hindi niya maiplaiwanag. Ito ang unang kaso na hinawakan niya na walang katulad.

"Paano po ninyo doktora nasabi na magkaka-anak pa po ako ay na-isumpa na nga po ako ng nuno sa punso..?" huminga din ng malalim si Berto na sumisinghap.

"Nag-ma-masturbate ka ba iho?" tanong ni Sheryl sa pasyente. Inulit niya ang tanong ng siya ay tanungin din ni Berto kung ano ang ibig sabihin ng masturbate. Nakalimutan niya na siya ay nasa isang baryo na napag-iwanan na ng makabagong panahon.

"Nag-sasarili..o..nagpapaligaya iho ng sarili..siguro naman ay alam mo 'yon,kabinata mong tao..ilang taon ka na nga pala?" paglilinaw ng doktora.

"Kaka-dise-otso ko lang po kahapon Ma'am..at hindi po ako..huhuhu..hindi po ako nagpapaligaya ng sarili Ma'am.." hinatak ni Berto ang kumot sa kama para itaklob sa ari at suminga na din sa kumot.

"Naku eh normal lang naman iho ang magsalsal..Aah..what I mean is..magsarili..wag kang mahiya,huwag mong takluban hayaan mo lang na nakalabas at sinusuri ko pa.." hinila pababa ni Sheryl ang kumot na ipinantaklob ng pasyente sa kahubadan.

"Lalo po kasing lumalaki doktora kapag po tumitigas ang ari ko po..natatakot po ako na parang titing kabayo na po doktora..huhuhu.." muling lumakas ang iyak ni Berto pero si Sheryl naman ay nanlaki ang mga mata sa narinig. Kasabay ng pagkagulat ng ginang na doktora ay ang pagkidlat at pagkulog na sinabayan ng malakas pang buhos ng ulan. Ang malakas na ihip ng hangin ay bahagyang nagpapagalaw sa bubong ng tent clinic. Halos mapawi na ang tanawin sa labas dahil sa sama ng panahon.

"Sige Berto..subukan natin kung may kakayahan ka pa na makabuntis iho..salsalin natin ang ari mo.."

-ITUTULOY-