Obrero (2)

"Kamusta Kaloy, nagkakilala din tayo. Madalas ka maikwento samin ni Inday. Halika, dine tayo sa sala." aya sakin ng amo nyang lalake matapos makipagkamay sakin.

"Inday, handa ka ng meryenda ha. Pakisunod mo dito." utos naman ng misis.

Mabait ang mag-asawa, nakakatuwa nga na kahit nun lang nila ako nakilala eh tiwala sila agad sa akin dahil lang sa asawa ako ng kasambahay nila. Kaya pala nila ko gusto makausap ay para ialok na ako ang maging caretaker ng bahay nila. Sa kabila kasi ng edad nila, madalas wala ang mga ito dahil abala sa mga negosyo o kaya ay bumabyahe abroad. May mga asawa na ang dalawa nilang anak na babae samantalang ang bunsong lalake eh sa Maynila na din nagtrabaho matapos dun magkolehiyo.

"Kita mo naman, may kalumaan na talaga tong bahay, lolo ko pa kasi ang nagpatayo nito. Kaya gusto naming ma-maintain ng maayos para magamit pa sana ng mga apo at apo namin sa tuhod."

Dahil nagconstruction ako dati eh maalam ako sa lahat ng klaseng kumpunihin sa bahay - tumutulong bubong, inaanay na poste, tumatagas na tubo, kahit ano pa yan, madali lang sa akin na remedyuhan.

Inalok nila ako na imbis na nagsisiksikan kaming apat sa barong-barong namin eh dun na lang daw kami tumira sa ibaba ng bahay nila. Wala na daw kaming iintindihin pati kuryente at tubig. Bukod sa sasahurin namin sa paninilbihan sa kanila ay papayagan naman nila ako na ipagpatuloy pa rin ang plano kong pumasada ng tricycle basta wag ko lang daw pababayaan ang bahay.

"Naks naman manang, mukhang lilipat na kayo sa baba ah." kantyaw ng bunso nila kay misis habang nasa kusina sila, umuwi pala ito para sa ilang araw na bakasyon habang Mahal na Araw.

Nagkatinginan kami ni Inday sa sinasuggest ng amo nya. Di na ko masyado nag-isip, sinunggaban ko na agad. Pumayag na ko at baka sa iba pa ialok kapag nagpakipot pa kami. Sino ba naman ang makakatanggi sa ganon kagandang offer. Kesa nga naman uwian pa si Inday at hinahatid-sundo ko pa, edi dun na nga lang kami tumira.

Taong 2004 nung lumipat kaming mag-anak sa ancestral house ng mga Aguinaldo. Nasa 42 ata kami ni Inday nun o 43 kung tama ang tanda ko. Dun na nagsilaki ang dalawa naming anak kaya parang hindi na kami iba sa kanila. Kung may mga walangyang amo akong napagdaanan dati, kabaligtaran naman ang pamilya Aguinaldo. Parang pamilya na ang turing nila samin.

-------------------------

"Potang ina, ang pagbabalik ng Roi Vinzon ng Batangas!! Hahahaha tagay na Kaloy!"

"Haha musta mga kups, musta mga atay natin?" sagot ko naman habang tinutungga ang iniabot sa aking baso.

"Durog-durog na pre! Wag ka mag-alala, ngayong naka-uwi ka na, mabilis makakahabol yang iyo. Dudurugin din natin yan! Hehehe"

Nang may makatunog na umuwi ako, nag-set-up na agad sila ng inuman. Mabuti na lang at nagkataong may kumpare kaming nagbabarko na nakabakasyon non kaya may taya sa painom, nag-ambag na lang ako ng kaunti. Tuwang-tuwa ang mga gago nang malamang dito na ko mamamalagi, mapapadalas kasi lalo ang umpukan at mamam ng tropa.

Sa inumang iyon ako naalok nung seaman na magpalagay ng bulitas, pinakita pa samin yung kanya, haha kala mo may mga kulugo eh. Tangnang yon, kung ano-ano natututunan sa pagbabarko. Takot naman ang mga kumpare ko kaya ako na lang naglakas-loob. Dahil sakto nga lang ang kargada ko, naisip ko palagyan ko na lang ng agimat.

Akala mo kami naglaro ng doktor-doktoran non, kumpleto sa gamit ang loko. May anaesthesia din syang itinurok o baka lasing lang talaga ako non kaya wala akong naramdamang sakit nung hiwaan na nya ang balat. Tatlo lang pinalagay ko sa ibabaw ng titi ko, ayus na yun, mukhang maangas na si manoy hehehe.

Ilang araw akong nagsakit-sakitan non para di magtaka si Inday, di ko muna kasi sinabi. Surprise baga. Habang pinapahinga ko ang sugat ko, ininuman ko din ng antibiotic para siguradong hindi maimpeksyon.

Nung gumaling na, masaya naman ako sa resulta, excited ako syempre matesting. Kaso nabatukan pa ako ni misis dahil kung ano-anong kagaguhan daw naiisip ko. Yung dating madalang na kantutan namin, nako, nabawasan pa lalo. Hindi nya kasi gusto at nasasaktan daw sya, bukod pa sa nagmemenopause na siguro kaya bawas na ang libog sa katawan. Di kagaya ko na mainit pa din ang makina.

Mula sa ipon ko sa Maynila na sya kong ipinang-down, natuloy ang pagkuha ko ng hulugang motor na pinalagyan ko ng sidecar para maipasada. Pati rehistro, membership sa TODA, saka mayor's permit syempre kasama din sa pinuhunanan ko.

Ok naman ang pasada sa probinsya, kahit madaming kakumpitensya sa pasahero eh kumikita pa rin naman kahit papano. Nung magpasukan, sinamahan ko na din ng pagschool service sa mga bata sa umaga at hapon. Mapagtyatyagaan na rin ang kita, wag lang tag-ulan o kaya bakasyon kasi walang mga estudyante.

Ang mahirap lang talaga eh kapag nagtataas ang krudo. Kaming mga driver ang naiipit dahil di naman kami pwede basta na lang magtaas ng pasahe ng ganon-ganon lang. Tuloy minsan, mamumrublema ka talaga ng panghulog. Nairaos ko din naman, tatlong taon ko ding iginapang ang buwanang hulog hanggang sa matapos ko mabayaran ang motor ko.

Swak sakin ang pamamasada, wala akong amo at hawak ko ang oras ko. Kung may toma session, pwede ako gumarahe ng maaga. Kung lumalapit na ang due date ng hulog, pwede ko din ihataw ng pasada.

Isa pang gusto ko eh kapag nakapagsasakay ako ng mga chikas lalo na yung bata-bata. Minsan dun ako pumipila sa terminal ng bus, abang ng mga kolehiyalang umuuwi pag weekend. Pag ordinaryong araw naman, malakas ang pasahero sa mga school o kaya sa palengke.

"Hoy nauna ako pumara sayo ah! Damuhong to!!"

Nagbingi-bingihan na lang ako sa bulyaw ng matanda. Nagmenor na kasi ako sa tapat nya pero natanaw ko yung dalagang nakapayong na nasa unahan kaya idineretso ko ang takbo.

"Ay manong, nauna po ata pumara sa inyo yung ale oh, nagagalit po."

"Hayaan mo sya, kakatas sa flooring ko yung pinamiling isda nun. Marami naman akong kasunod eh. Halika ne sakay ka na, ihahatid na kita."

Habang bumabaybay kami sa daan, panay ang lingon ko sa loob para sipatin ang legs ng pasahero ko. Inadjust ko pa ang anggulo ng side mirror at baka sakaling matanaw ko pati ang panty. Nakahalata siguro, asiwang-asiwa sya at panay ang hatak sa laylayan ng palda nyang pang-opisina. Nang magbabayad na sya sakin ay sinadya ko pang haplusin ang kamay. Ang lambot hehe

Nabanggit ko na sa inyo, mahilig ako sa bata. Ke dalaga o may sabit na, kahit ano, basta bata-bata, sariwa, at makinis. Ang sarap kasi nila tignan di ba, parang ang sarap din paglaruan at panggigilan. Makatas at mas mainit, kailangan mo lang mapalabas ang libog nila.

Sinasadya ko bagalan ang takbo kapag may natatanaw akong naliligo sa poso para makaboso ng kaunti. O kaya pag may mga naglalaba sa ilog, tatambay ako at kunwari inaantay ko sila matapos para maihatid. Di nila alam na sa ilalim ng shades ko eh pinagmamasdan ko ang mga suso nilang nakabakat sa basang damit. Pasimple na lang akong napapakambyo kapag may natatanaw akong nakabakat na mga utong sa puting t-shirt, tang ina, parang huling birhen sa balat ng lupa.

Minsan naman, gusto ko din pag nahuhuli ako ng babae na namboboso, basta sigurado lang akong wala syang lalaking kasama at baka mataga pa ako. Nakakalibog pag nakikita kong naiilang ang babae habang pinagmamasdan ko sya. Yun bang ipapaalam ko pa talaga sa kanya na hinuhubaran ko sya sa tingin ko.

Dahil may itsura din naman tayo at matikas pa rin kahit papano, nakakabola din ng chicks paminsan-minsan. Ginanda rin kasi sa bata, madali bolahin at utuin. Pakiligin mo ng konti, lalo't sinaniban ng espiritu ng alak, papaiyot na yan. Saka meron din kasi talagang mga babae na gusto ata nila eh may edad ang kakantot sa kanila. Aba, eh game na game ako dyan!

Bukod sa pamamasada ko non, nakaka-extra din ako sa niyugan ng byudong si Mr. Corpuz lalo na kung matumal naman ang pasada o kaya bakasyon sa eskwela. Dati na nila akong trabahador bago pa ako lumuwas ng Maynila para makipagsapalaran. Dahil batak ako sa trabaho, kayang-kaya ko pa rin makipagsabayan sa mga mas bata nyang tauhan.

"Oh, mga nakaupo na naman kayo, anak ng teteng. Kilos na at alam nyong may byahe mamaya. Eh tinalo pa kayo ni Kaloy, parang tatay nyo na yan ah!"

"Aba, kalabaw lang tumatanda boss hehe. Nakakalima pa nga ko!" biro ko naman.

Gustong-gusto ako ng boss namin dahil maliksi at mabilis daw ako kumilos. Sanay ako syempre sa buhay Maynila na laging nagmamadali ang mga tao. Di daw gaya ng mga trabahador na andito lang sa probinsya, mababagal daw kumilos at kung di mo uutusan eh walang mga kusa.

Mabait din si Mr. Corpuz kahit medyo bugnutin, kaya ok din mangamuhan sa kanya. Matatagal na sa kanya ang karamihan sa mga trabahador. May kasamahan nga ako na na-CS ang misis nang manganak, akalain mong sya ang sumagot sa gastos. Marunong din silang mag-alaga sa mga taong nagpapaunlad ng negosyo nila. Sabi nga, dun mo makikita kung anong klase ang amo, sa tagal ng inilalagi sa kanila ng mga tauhan nila.

Isa pang rason kaya't gusto kong nagtatrabaho sa kanila ay dahil nuon ko pa kursonada ang manugang nyang si Elsa, asawa ng bunso nyang anak. Dalaga pa lang yun eh madalas ko na sipatin. Basta nakakauwi ako non ng Batangas, gagawi ako banda sa kanila. Tatambay ako sa tindahan para lang matanaw sya kapag nagpapractice sila ng mga kateam nya ng volleyball sa bakanteng lote. Ang sarap panoorin ng mga suso nilang umaalog kapag tumatalon. Lahat sila mukhang masarap, pero iba talaga ang dating sakin ni Elsa.

Nangongolekta ko ng panggatong nun sa kakahuyan nang minsan ko silang masilip ng boypren nya na naghahalikan sa likod ng puno. Habang lamas-lamas ng lalaki ang dede nya, sya naman eh himas-himas ang bukol ng syota nya.

"Tangna, sabi ko na nga ba malibog din to eh." bulong ko sabay kambyo sa burat ko.

Puta lalo kong nalibugan kay Elsa mula non. Mukha lang mahinhin pero kitang-kita ko kung pano makipagsupsupan ng dila eh. Pumapalag sya kapag susubukin ng lalakeng ipasok ang kamay sa ilalim ng suot nya kaya baka birgin pa siguro sya nun, nagsisimula pa lang matuto.

Balak ko talaga sya diskartehan nun, di ko lang alam kung paano, pero basta, gusto ko sya matikman eh. Kung suswertehin, baka sakaling ako pa makauna sa isip-isip ko. Kaso wala, di nagtagal napabalitang nagkabuntisan na sila at nagpakasal agad. Kaya mahirap na lalo makalapit, hanggang masid na lang talaga ako.

Babae ang naging panganay nila, mas bata lang ng isang taon sa bunso namin ni misis. Putcha lalong sumexy si Elsa nang magka-anak, lumaman ang suso at kumurba ang balakang. Kapansin-pansin din na pumuti ang kutis nya dahil di na gano naaarawan, di gaya nung kabataan na lagi silang nakabilad kakapractice ng volleyball.

Pag nga napapadaan ako sa tapat nila at natyempuhan kong nagpapasuso sya sa veranda, magtatanong ako kunwari o kaya hahanapin ko ang byenan nya. Kung ano-ano lang naman sasabihin ko, para lang makasulyap ako kahit ilang saglit sa pisngi ng suso nya habang pinadedede ang anak.

Nung pumirmis na ko ng Batangas, sa totoo lang, sya talaga naiisip ko nung nagpalagay ako ng bulitas. Sikat kasi ang asawa nya dito samin na malaki ang tite. Totoy pa lang yun nakita ko lawit nun nung umihe. Malaki nga talaga nuon pa, akala mo pang matanda eh, ano na lang ngayon. Kung sya malake, pwes ako may bolitas, at pantasya ko talaga na maipatikim to kay Elsa.

Di na naalis sa isip ko nung minsang nabosohan ko sya habang naliligo. Pagabi na nun, may mga ikakamada pa sa kamalig at ako na lang ang nagprisinta na magpaiwan para tulungan yung isang stay-in na bantay ni Mr. Corpuz, nagsiuwi na ang iba naming mga kasamahan.

Nagpaalam na bibili sa tindahan yung kasama ko, sakto namang naulinigan ko si Elsa na pumasok ng banyo sa baba. Dali-dali akong lumabas ng kamalig at dumampot ng monoblock at itinapat yon sa maliit na bintana ng banyo. Bago pa ko tumuntong ay nadinig ko nang binuksan nya ang shower. Tang ina, ibig sabihin nakahubad na sya!

Dahan-dahan akong tumuntong sa silya, medyo madilim na sa labas kaya alam kong di nya ko makikita kahit mapalingon pa sya sa bintana sa gilid ng banyo. Unti-unti akong sumilip sa loob at nasilayan ko sa wakas ang nuon ko pa pinapangarap makita.

Mula sa gilid ay kitang-kita ko sya habang nakatapat sa buhos ng tubig mula sa shower, tanaw ko ang katawan nya hanggang bewang. Nasa bente singko anyos siguro sya non at isa pa lang ang anak. Nakaipit ang buhok nya upang wag mabasa, katawan lang ang paliliguan.

Napalunok ako ng laway nang hagurin nya ng sabon ang leeg nya, papunta sa balikat, mga braso, kili-kili, hanggang sa paikot nyang sinabon ang mga suso nya.

"Tang ina, sarap!" mahinang bulalas ko.

Kita kong minasa nya ng masabong mga palad ang mayaman nyang dibdib. Sarap! Kahit nagpasuso sya ng anak ay di naman gaano lumaki ang utong at areola nya. Kusa ngang napapahaba ang nguso ko at napapakiwal ang dila habang nakasilip, naiimagine ko kasing sinususo ko at nilalaro ang matitigas na utong nyang yon. Parang gusto ko nga sya sutsutan para lumingon sya sa direksyon ko at makita ko ng buong-buo paharap ang dede nya, kaso mahirap na at baka mahuli naman ako.

Tapos ay inabot nya ang kulay pink na bote ng sabong pang kiki, mga mayayaman talaga kung ano-ano pa ginagamit, pwede namang isahang sabon na lang. Naglagay sya sa palad saka ibinalik ang bote sa patungan. Ibinaba nya ang kamay paharap, alam kong hinahagod nya at hinihugasan ang kanyang puke. Napahimas na din ako sa labas ng shorts ko habang hinihilod nya ang puki nya. Sayang lamang at kahit anong tingkayad ko, hindi ko na matanaw mula sa pwesto ko.

Matapos nya magsabon ng mukha gamit ang isa pang produktong nakalagay sa tube ay nagmadali na syang magbanlaw. Halata mong nag-aapura, baka gusto na ulit balikan ang anak na saglit iniwan upang makapaligo.

Bumaba na ako ng tinutungtungan ko, meron akong naisip. Ang ginawa ko, pumasok ako ng bahay mula sa likod at dumeretso ako sa maliit na storage room ng mga panlinis. Madadaanan mo yun mula sa banyo papunta sa sala. Iniwan ko lang na nakaawang ng bahagya ang pinto.

Isinandal ko sa isang sulok ang mga handle ng mop at pang-eskoba at baka matabig ko. Hinawi ko din ng paa ang magkasuklob na timba na nasa sahig.

Binaba ko ang salawal ko at naupo sa monoblock, nakapatagilid ako sa pinto, mga dalawang dipa lang ang layo. Medyo umi-slant pa ako ng sandal para kitang-kita nya ang burat ko. Inumpisahan kong magsalsal, inimagine ko ulit ang itsura ng mga suso nya, parang kay sarap sapuhin at pupugin ng halik. Parang ang sarap sipsipin at kagat-kagatin ng mga utong.

Napapasarap na ang pagbabate ko. Maya-maya'y nadinig ko nang bumukas ang pinto ng banyo, tantyado ko ang pagdaan nya sa pinto ng lunggang pinagtaguan ko. Nung alam kong parating na sya saka ko tinaon ang pag-ungol.

"Elsaaa... Ahhhh! Ang sarap mo kantutin Elsaaa..."

Puta ang sarap bigkasin ng pangalan nya ng malakas habang nagbabate ako, lalo't alam kong madidinig nya. Mula sa awang ng pinto, nakita kong natigilan sya kaya't alam kong nadinig nya ko, saka ko inulit ang pagdaing.

"Ughh.. sarap ng puke mo Elsaaa! Sarap ipasok sayo ng burat kong may bulitas, sayong-sayo to! Ahhh..."

Di na siguro nya kinaya ang pagtataka, dahan-dahan nyang itinulak pabukas ang pinto. Saglit ko syang nilingon, ngunit sa halip na tumigil ay ipinagpatuloy ko lang ang pagtitikol.

Lalo akong nalibugan sa reaksyon nya, natigilan kasi ito at di makapag-salita habang nakatingin sa titi ko habang hinahagod ko. Tiyak kong napansin nya ang mga agimat ko.

Ramdam ko na parang gusto nya umalis pero tila napako na sa kinatatayuan ang mga paa nya habang pinapanood akong nagsasarili. Malapit na ko non, nakapikit ako habang ratrat sa pagsasalsal hanggang sa sumabog na ang tamod ko.

Ahhh naaalala ko pa. Sobrang sarap nun! Ang sarap magpakawala habang nanonood si Elsa. Umaagos pa ang tamod sa kamay ko nang bigla syang nagsalita.

"Sorry! Sorry po!" at napatakbo na sya palayo sa bodega.

Medyo kinabahan ako nun, kapag nagsumbong si Elsa sa asawa, tiyak na mapapatalsik ako sa trabaho. Sayang din yung sideline ko kung mawawala. Nakiramdam akong mabuti, parang wala namang nabago sa pakikitungo sakin ng amo ko kaya malamang ay di nagkwento si Elsa sa kanila.

Wala, di talaga ko makadiskarte, hanggang sulyap na lang ata talaga ako. Mula nun ay naging ilag na sakin si Elsa at palaging umiiwas. Kinakausap pa rin naman nya ko pero kung talagang kailangan na lang, hanggat kaya nyang umuwas ay iiwas sya. Ok na din, pasalamat na din ako na di sya nagsumbong nun.

Lumipas ang mga taon, nagkaanak sila ng isa pa, lalaki naman. Nagsilaki na ang mga anak nila at nitong nakaraang taon lang ay nagbuntis sya ulit. Nakakalungkot nga lang ang maaga nyang pagpanaw nung Enero. Sayang, ni hindi ko man lang sya natikman.

Nung mga panahong libog na libog ako kay Elsa, mabuti at meron akong napagbabalingan. Si Joan. Kaklase rin nila Elsa yun dati, isa sa mga natatanaw ko nung araw na kasama nya magpractice ng volleyball.

Bata pa yun, tabas kerengkeng na. Di na nakapagtataka na highschool pa lang sila eh nagpabuntis na, di naman sya pinanagutan nung lalake. Nung lumaon, may kinasama sya ulit na taga dito samin. Ayun, nagpaanak lang ulit at naghiwalay din.

Dalawa pa lang ang anak ni Joan nung una ko syang mayare. Pakawala kasi talaga yun, imbis asikasuhin ang mga anak, inasa na lang nya sa mga magulang at panay pa rin ang pakikipagbarkada. Kahit samin ng mga kumpare ko, nakikipag-inuman sya yun.

"Uhhmm... puta ka sarap ng suso mo Joan... ahhhh..."

Hinaltak ko yung tube nyang suot kasabay na ang bra, saka ko gigil na sinupsop ang utong nya. Kanina pa ko natatakam sa cleavage nya na sumisilip sa damit, gusto ko na ngang dukwangin at hatakin pababa ang suot nya kahit sa harap ng mga kainuman namin.

"Ohhh... ang sarap manong Kaloy shit! Ahhhh..."

Panay ang kislot nya nang gigil kong sinisipsip ng salitan ang magkabila nyang utong habang nakasandal sya sa likod ng tricycle ko. Pinailalim ko na din ang kamay ko sa maigsing palda at sinalat ang kiki nya. Nung nagsabi syang iihi saglit eh sinundan ko na agad, halata ko naman kasi sa tingin nya na papayag sya pakantot.

Quickie lang yun, paraos libog lang talaga kami. Nasundan pa yun ng maraming beses. Minsan nagtetext ako sa kanya pag gusto ko sya iscoran, pumapayag naman, dinadala kung sang liblib na walang makakakita, o kaya sa kubo ng kumpare ko na walang gumagamit. Pag walang tao sa kanila, tinetext din nya ko at nakakasalisi ako para dun kami maghindutan.

Natigil na lang kami nung nagka-asawa na sya, pero naghiwalay din sila nung nagtagal kahit meron silang isang anak. Baka di na din natagalan nung mister ang kakatihan nya, kung kani-kanino kasi talaga yun sumasama, alam mo naman ang tsismis dito sa probinsya.

Ngayon, mukhang yung amo ko namang byudo ata ang pinupuntirya. Ayos lang, di ko na rin sya type, gurang na eh. Mukhang matanda pa nga ang itsura nya sa talagang edad nya ngayon. Kung gumayak parang trying hard na lang na magpabata, nakakaasiwa na tignan.

Nang lumaon ay sinawaan na din ako sa pagpapasada at nagfulltime na lang ako sa niyugan, ginawa na lang naming pangservice ang tricycle ko. Nung pumanaw na ang amo ko, yung bunsong anak na ang namalakad katuwang si Elsa, may mga kanya-kanya na din kasing negosyo ang mga kapatid nya.

Kahit ngayong malapit na ako magsenior, kaya ko pa ring umakyat ng niyog ah, pero syempre medyo masakit na sa balakang kaya yung mga mas bata-batang tauhan na lang ang nagkakarit. Pero sa baba, malakas pa din ako sa buhatan at pagkakamada ng mya buko.

Kung dati panay kuya ang tawag sa akin nung asa Maynila ako, dito nung namamasada pa ko, naging manong na. Manong dyan lang po, manong bayad. Wala umeedad na talaga. At nung medyo namuti na buhok ko sa gilid, tatang na ang tawag sakin ng mga bata, Tata Kaloy na ko mas kilalang tawagin dito samin.

Isang taong natigil sa pag-aaral ang bunso ko nung elementary, medyo gipit kasi kami non at hikain pa sya kaya pinagpahinga na lang muna namin ng isang taon. Dahil don, nagpang-abot ang mga anak namin ni Elsa at naging magkaklase pa nung highschool.

Lumaking maganda ang anak nya lalo na nung magdalaga, naaalala ko lagi si Elsa pag nakikita ko. Sa Maynila na nagcollege yun at Nursing ata ang kinukuha, pero lagi ko syang inaantabayanan pag uuwi para meron akong sariwang nasisipat. Pinapantasya ko din na di ko man natikman ang mama nya, baka sakaling sya eh matikman ko. Hehe ilusyon lang naman, di naman bawal mangarap.

Nakamatayan na ng mga may-ari ng bahay ang tinitirhan namin. Naging bakasyunan na lang yon ng bunso nila pag nauuwi galing Maynila o kaya ng mga kamag-anak nilang galing ibang bansa. Dun din ginaganap kapag may mga salo-salo o reunion ang angkan nila.

Akala nga namin eh tatandang binata na yun, pabling kasi, saka tumuntong na ng trenta y singko eh wala pa ding asawa. Pero nung lumaon eh nakapangasawa din ng nars na taga-Maynila, maganda at bata, bilib kami sa husay pumili. Sa Manila sila kinasal, pati nga kaming mag-anak eh isinama nila sa mga naimbitahang lumuwas para umattend.

"Hello Kaloy, uuwi kami. Pakilinisan nyo mabuti yung taas saka pakipanik yung kuna ha. Mamayang gabi dating namin. Medyo matagal kami dyan, isang buwan siguro. Pakisabi na lang din kay manang."

"Ah ganon ba, sige sige kami na bahala. Mag-iingat na lang kayo sa byahe, abangan namin kayo mamaya."

Dahil sa kumakalat na sakit eh umuwi ang mag-anak upang dito magpalipas habang nakalockdown ang Metro Manila. Ayos, isang buwan palang pyesta ang mata ko sa misis nya hehe.

Nauna na ding umuwi ang byudo kong amo na sinundo ang kolehiyalang anak nila ni Elsa. Swabe, may masisipat na namang bata. Pag nga naman umulan ng grasya, buhos talaga.

Mabuti na lang at tuloy pa din ang trabaho namin sa plantasyon kahit may ECQ. Napapanood ko sa balita yung ibang naiiyak na lang kaaantay ng ayuda dahil natigil ang trabaho. Paano na nga naman yung mga negosyong nagsara at dalawang buwang hindi kikita? Paano na yung mga empleyado nila?

Hindi ko lubos-maisip kung paano makakaraos ang ibang mga kapwa ko obrero na natigil ang trabaho, lalo na yung mga no-work, no-pay. Paano na ang mga pamilya nila kung wala silang kabuhayan? Paano kung wala rin naman gaanong naipon? Malulubog na lang sa utang? Mabuti nga sana kung may mauutangan. Tapos di naman lahat naaabot ng tulong ng gobyerno, di naman sasapat ang isang salop na bigas at ilang sardinas.

Hay, napakahirap. Kaya panalangin na lang na sana matapos na ang lahat ng to.

Maswerte pa din ako. Kahit mahirap lang kami, nakakaraos pa rin naman. At eto, may nasisipat pa ko ngayong dalawang putahe... parehas maganda, bata at makinis. Parehas mukhang masarap tikman.

- Wakas -

-------------------------

Author's Note:

Obrero is a spin-off from Aguinaldo, released between Parts 19 and 20 as a Labor Day special.