Kwento Ni Imay

Ang Sugilanon ni Imay

Ako si Imay. Nag bulag ang akong Tatay ug Nanay sa gamay pa ako ug sa akong Lolo ug Lola ako nagdako. Ang akong Lolo ug Lola mga saop ug nagbantay sa kalubian sa among amo. Didto sa among binantayan nga yuta nagtukod ug gamay nga payag arun among kapoy-an. Dili kaayo layo sa dagat ang among gipuy-an ug kung walay trabaho sa kalubian ang akong Lolo, muadto siya sa dagat arun mangisda. Si Lola ang mag suroy sa mga isda nga kuha ni Lolo arun ibaligya sa mga silingan. Kung muadto si Lolo sa dagat, ako ang musugat kaniya sa iyang pagpa-uli arun mutabang pag dala sa iyang mga gamit balik sa balay. Human ug paniudto, samtang si Lola maghimudlay ug matulog, muadto na dayon ako sa dagat arun paghulat sa pagpauli ni Lolo.

Usa ka adlaw niana, samtang mibaktas ako sa gamay nga dalan paingon sa baybay, mibati ako ka kaihion busa midagan ako padulong sa kasagingan nga gilibutan usab sa daghang sagbut ug bayabas arun mangihi. Sa likod sa pun-ot sa mga saging, midali ako pagpaubos sa akong panti ung mipungko arun ipagawas ang ihi nga gusto nga kaayong mubuto sa akong pantog. Lami kaayo ang akong gibati samtang mibuhagay ang daghan kaayong tubig gawas sa akong bilahan.

Dugay ako nga mitindog kay gusto ako nga mahurot gayud ang tanan nga tubig sulod sa akong pantog. Sa dihang mihana na ako pag tindog, kalit nga adunay misitsit ug sa akong dakong kakurat didto mipungko sa pun-ot sa mga bayabas si Andoy. Ang akong amigo nga kanunay nakong kauban sa pagpangaligo sa dagat. Mikamang siya paingon kanako.

"Hoy nag-unsa ka man diha, nangutana ko kaniya. Wala kaayo ako naulaw tungod kay sige naman kaming magka-uban ug usahay magdungan man gali kami ug panigihi bisan ug dili kami magti nan- away tungod kay wala man kami mga malisya sa ingun niini nga buhat.

"Nanguha ko ug bayabas danha, Daghan kaayon hinog, ug mihikap sa iyang bulsa nga puno sa hinog nga mga bayabas," tubag ni Andoy.

Mutindog na unta ako ug mubira sa akong panti pataas dihang kalit nga gihawian ni Andoy ang akong Kamot ug mihunghung, "May, patan-awa sa ko sa imung bilat be." Miingon siya.

"Hala, uy, " mikalit ako ug kaulaw sa gisulte ni Andoy. Wala ako magdahum nga maghuna huna siya ug ingon niana. "Bastos nimu Andoy oy."

"Sige na May, patan-awa lage ko, dali ra lage kaayo." Tungod sa akong kataranta wala ako makasagang dihang gihubo ni Andoy ang akong panti ug gipatindog arun ipasanddig sa punuan sa saging. Labong kaayo ang kasagbutan ug walay makakita kanamo didto.

Dihang nakasandig na ako sa saging, milingkod siya sa akong atubangan ug gibika ni Andoy ang akong mga tiil dayun ug bulikat sa akong bilat. Iyang gipalatay latay ang iyang tudlo sa liki sa akong bilat murag adunay siya gipangitata. Pula kaayo ang iyang nawong samtang iyang gihilam ang akong bilat.

Mitindog siya pagkalit ug mihunghung, "May tan-awa pud ang ako-a o." Nilingiw ako apan ako rapod gibalik ang akong panan-aw sa ubos kay gipaubos naman dayun ni Andoy ang iyang short pants ug akong nakita ang iyang lagay nga barug kaayo ug sa akong tan-aw gahi kini pag ayo.

Naa na diay gagmay nga mga buhok nga misugod nga pag itum itum sa iyang pundiyuhan. Nagsugod na diay si Andoy pagtubu-an ug bolbol.

"Hawiri gali May, di ba gahi kaayo." Gikuha ni Andoy ang akong kamot ug iyang gidala paingun sa iyang lagay. Gahi kaayo ug init kaayo ang iyang uten nga akong nahawiran. Gilabnit nako ang akong kamot ug miingon ko nga muadto na kami sa dagat.

"Unya na, May… miingon si Andoy. "Iyot sa ta be."

"Dili ko oy…" Kasab-an jud ko ni Lola ug Lolo kung mahibal-an ta ani." Tubag nako ni Andoy.

"Dali ra lage ta, dili pud ta mahibal-an kung dili ta magsaba nila" hunghong ni Andoy.

"Dili lage ko Doy, mahadlok lage ko." Balibad nako ni Andoy.

"Sige na lage May," Pamugos ni Andoy. "Dali ra lagi ta kaayo." "Dili lage ta mahibal-an." Pamugos ni Andoy. Luoy kaayo ang iyang nawong nga mihangyo dala pamugos.

"Dili man ko kahibalo unsaon na." Hinay nako pagbalibad.

"Higda lang. Ipasulod nako ako uten sa buho sa imung bilat unya mag kiyo-kiyo ko. Dali ra kaayo." Pasalig ni Andoy nga mihikap hikap sa iyang uten. "Sige na May, paiyuta lage ko."

Sa akong kalibog, mihigda ako sa sagbot. Dali nga Gihubo dayun ni Andoy ang iyang short pants ug mipungko sa akong atubangan.

"Bukaha imung tiil May" miingon si Andoy.

Akong gibuka akong mga tiil ug gibulikat dayun ni Andoy ang akong bilat. Ilang gihilam hilam ug gigilukan kaayo ko. Iyang gituslok ang akong buho ug naka ping-it ko kay medyo sakit man. Akong gi pikit ang akong paa arun masira ang akong bilat pero iyang gipungngan.

Kalit nga gihapaan ako ni Andoy ug iyang gipatunong ang iyang uten sa akong buho. Mikijo kijo dayun si Andoy. Sakit kaayo nga na-igo sa iyang lagay ang akong bilat.

"Wala maka sulod ako lagay May sa buho. Hawiri unya ipatunong." Hunghung ni Andoy nga murag nag utnga.

Murag gilimong ako nga nagsunod sunod sa sugo ni Andoy. Akong gi hawiran ang iyang uten nga gahi kaayo ug akong gipatunog sa buho sa akong bilat. Gilok kaayo nga midul-it ang iyang init nga uten sa buho sa akong bilat. Dili nako masabtan ang akong gibati. Hadlok dala kalami.

Kalit nga mi kijo si Andoy ug nakaping-it ako sa kasakit dihang nabati nako nga nay gahi nga misulod sa buho sa akong bilat. MUrag nagisi ang akong bilahan. Kusog kaayo mi kijo kijo si Andoy hga miutnga pag ayo.

"Aga…aguy…sakit Doy….aguyyyy sakit kaayo……." Hinay ako nga nagtiyabaw. Apan wala namati si Andoy. Paspas kaayo nga nag kijo kijo ug kalit nga gidusok pag ayo ang iyang lagay sa akong bilat ug miutgna nga lalom kaayo. Mihunog siya pa kijo kijo ug mihapla sa akong lawas. Gisingot pag ayo si Andoy.

"Humana ko May." Hunghong ni Andoy. Wala pa gihapon niya gihublot ang iyang lagay sa akong bilat pero sa akong paminaw dili na siya gahi.

Akong gitulod si Andoy kay sakit kaayo ang akong bilahan ug bug at kaayo ang ilang lawas nga midat-ug sa ako-a.

Ako dayun gilili ang akong bilat kay hapdos kaayo. Pula kaayo kini ug nabasa. Sa akong pag hikap, danlog ang nagbasa sa akong bilat nga murag nag laway laway, Medyo pula ang laway laway nga nag basa sa akong bilat.

"Na-ihian man ko nimu Doy." Ingun ko ni Andoy.

Dili na ihi May, Mao na ako tus" ingun pa niya.

"Kung mabutangan na gali ang imung bilat sa tus, uyab na mu ana. Uyab na ta May kay nabutangan naman nako ug tus ang imung bilat." Dugang pa ni Andoy.

Nahadlok kaayo ko sa gisulte ni Andoy. Naa na diay koy uyab. Uyab na diay mi ni Andoy kay na-iyutan naman ko niya unya nabutangan na niya ug tus ang akong bilat.

Mikuha si Andoy ug dahun sa pahid ug iyang gipahiran ang akong bilat. Iyang gitunol ang akong panti nga sa iyang kilid.

Bisag sakit kaayo ang akong pamati, dali dali kong nag tindog ug gisul-ob ang akong panti.

Murag nagpula pula pud ang uten ni andoy pero wala na kini mitindog ug humok na siya tan awun. Naga basa basa pud ang tumoy sa iyang uten.

"Mag utro pa gyapon ta pag-iyut May ha." "Uyab naman ta. Kung uyab na gali, mag iyut gyud na sige." Ingun pa sa ako ni Andoy samtang iyang gisul-ob nag iyang short pants.

Iya dayun kung gihatagan ug tulo ka hinog nga bayabas. "Ikaw una pag gawas kaw arun dili ta maklaro."

Gikulba-an ko pero basin miabut na ang akong Lolo busa nag hinay hinay ko pag lakaw gawas sa kasagingan. Akong gilingi si Andoy sa iyang gitindugan apan wala na siya.

Milantaw ako sa dagat ug akong nakita nga padulong na ang barotto ni Lolo sa baybay. Midagan ako paingon sa baybay ug bisan ug hapdos pa kaayo ang akong bilat mitimpasaw ako sa dagat arun mahugasan ang akong bilat nga nabasa sa tus ni Andoy. Hapdos kaayo pagkabasa sa akong bilahan pero akong gi-antos arun dili maka matikud ang akong Lolo nga na iyutan ako ni Andoy.

Sakit diay ning ma-iyutan pero mura kog giganahan. Ugma mayo unta kong managat si Lolo.